شخصیت حقیقی و حقوقی دو مفهوم بنیادین

شخصیت حقیقی و حقوقی دو مفهوم بنیادین در حقوق هستند که به تعیین وضعیت و ظرفیت طرفین برای شرکت در قراردادها ، از

جمله قراردادهای بین المللی کمک می کنند. در ادامه با تعریف این مفاهیم و نقش آن ها در قراردادهای بین المللی آشنا میشویم :

1- تعریف شخصیت حقیقی

شخصیت حقیقی به فرد انسانی اشاره دارد که طبق قانون ، واجد حقوق و تکالیف است . این شخصیت از زمان تولد آغاز می شود

وتا مرگ ادامه دارد.

ویژگی های شخصیت حقیقی:

اهلیت قانونی : توانایی انجام معاملات قانونی که شامل دو نوع است :

الف- اهلیت تمتع : قابلیت بهره مندی از حقوق ( که از لحظه تولد بوجود می آید )

ب- اهلیت استیفاء : توانایی اجرای حقوق ، که معمولا با رسیدن به سن قانونی و عدم وجود موانعی مانند حجر محقق می شود.

 

صلاحیت قانونی : افراد حقیقی باید شرایطی مانند بلوغ ، عقل و اختیار راداشته باشند.

 

تابعیت و اقامتگاه :تابعیت و محل اقامت فرد می تواند در تعیین قانون حاکم بر قرارداد یا مرجع حل اختلاف تاثیرگذار باشند.

 

2- تعریف شخصیت حقوقی :

شخصیت حقوقی به سازمان ها ، شرکت ها ، یا نهادهایی اشاره دارد که به موجب قانون ، شخصیت مستقل از اعضای خود پیدا

کرده اند و می توانند حقوق و تکالیف مشابهی با افراد حقیقی داشته باشند.

 

ویژگی های شخصیت حقوقی :

الف- مستقل بودن از اعضا : شخصیت حقوقی مستقل از افراد تشکیل دهنده آن است.

ب- قابلیت حقوقی : امکان انعقاد قرارداد، تملک اموال ، طرح دعوی یا دفاع در مراجع قضایی.

ج- تابعیت قانونی : تابعیت شخصیت حقوقی معمولا براساس محل ثبت یا فعالیت آن تعیین می شود.

د- محدودیت مسئولیت : در برخی موارد ، مسئولیت اعضا در حدود سرمایه آن ها محدود است .(مانند شرکت های سهامی)

 

3-نقش شخصیت حقیقی و حقوقی در قرادادهای بین المللی

در قراردادهای بین المللی ، شخصیت حقیقی و حقوقی هر دو به عنوان طرفین قرارداد ممکن است ظاهر شوند. نقش آن ها به شرح

زیر است :

الف- نقش شخصیت حقیقی

1- نمایندگی از اشخاص حقوقی : افراد حقیقی می توانند به عنوان نماینده شرکت ها یا سازمان ها عمل کنند.

2-فعالیت های تجاری مستقیم : اشخاص حقیقی ممکن است به صورت مستقل ، قراردادهای بین المللی (مانند خرید و فروش یا

ارائه خدمات ) منعقد کنند.

3- رعایت قوانین داخلی و بین المللی : شخصیت حقیقی باید از قوانین کشوری که در آن قرارداد منعقد می شود و همچنین قوانین

بین المللی مربوط به قراردادها تبعیت کند.

 

ب- نقش شخصیت حقوقی

1- انعقاد قراردادهای بزرگ بین المللی : شرکت ها و نهادها معمولا طرف اصلی قراردادهای بین المللی هستند ، به ویژه در

حوزه هایی مانند تجارت ، سرمایه گذاری و انتقال فناوری.

2-انتخاب قانون حاکم : شخصیت حقوقی معمولا از طریق بندهای قراردادی ، قانون حاکم بر قرارداد و مرجع حل اختلاف را

مشخص میکند.

3-مسئولیت محدود یا گسترده : در قراردادهای بین المللی ، شخصیت حقوقی ممکن است با مسئولیت محدود ( مانند شرکت سهامی )

یا مسئولیت کامل (شرکت تضامنی ) فعالیت کند.

4-داوری بین المللی : شخصیت حقوقی برای حل وفصل اختلافات از داوری های بین المللی استفاده کند.

 

4-چالش ها در قراردادهؤای بین المللی

الف- احراز اهلیت : اهلیت طرفین باید طبق قوانین داخلی کشور آن ها تایید شود.

ب- تابعیت متقاطع :شخصیت های حقوقی ممکن است در بیش از یک کشور ثبت شده باشند ، که مسئله تعیین قانون حاکم را

پیچیده میکند.

ج-نقض تعهدات :در صورت نقض قرارداد ، اثبات مسئولیت شخصیت حقیقی یا حقوقی ممکن است دشوار باشد.

د- مصونیت دولتی : در مواردی که دولت ها به عنوان شخصیت حقوقی طرف قرارداد هستند ، ممکن است مسئله مصونیت

حاکمیتی مطرح شود.